De Vlaamse Regering keurde vandaag, op 24 mei, de principiële overeenkomst tussen de Vlaamse Gemeenschap en de Stad Brussel goed over het erfpacht van het Amerikaans Theater voor de Vlaamse Gemeenschap. De Stad Brussel neemt de eigendom van het Amerikaans Theater over van de Regie der Gebouwen, de Vlaamse Gemeenschap staat in voor de invulling van het gebouw. De Vlaamse Regering zal van het Amerikaans Theater een culturele en gemeenschapsvormende pool maken. De Vlaamse Gemeenschap en de Stad Brussel sluiten hiervoor een erfpachtovereenkomst voor 99 jaar. Daarmee kan de concrete ontwikkeling van de site van start gaan.
Het Amerikaans Theater, gelegen aan de Dikkelindenlaan 2 te 1020 Brussel, is een erfenis van de Wereldtentoonstelling van 1958 en is momenteel eigendom van de Belgische Staat. Het complex is opgebouwd uit de restanten van het Amerikaans Paviljoen. Tot 2012 waren er nog studio’s van de VRT in gevestigd. Vanwege de slechte staat van het gebouw trok de openbare omroep er nadien de deur achter zich dicht. Daarna werd het gebouw in afwachting van een langetermijnsherbestemming verhuurd aan enkele vzw’s die verbonden zijn aan Stad Brussel. Sinds 2016 staat het leeg. De beheerder, de Regie der Gebouwen, heeft geen bestemming meer voor het Amerikaans Theater en wil de site afstoten.
Met deze overeenkomst komt er eindelijk een einde aan deze impasse. Het Amerikaans Theater is een iconische plek in Brussel met een unieke voorgeschiedenis, ligging en architectuur. Daarom slaan Vlaanderen en Brussel de handen in elkaar om het historische gebouw nieuw leven in te blazen en er opnieuw een publieke en culturele invulling aan te geven. Om dit te kunnen doen is een intensief renovatieproject nodig. De huidige bouwkundige staat van het gebouw is namelijk niet aangepast aan de actuele veiligheids-, duurzaamheids- en comfortnormen.
Ter voorbereiding van de ontwikkeling laat het Departement Cultuur, Jeugd en Media een haalbaarheidsstudie uitvoeren. Aan de hand daarvan wil het departement inzicht krijgen in de belangrijkste juridische, bouwtechnische, stedenbouwkundige, financiële en programmatorische overwegingen. De studie moet ook uitwijzen welke delen van het bestaande gebouw geschikt zijn voor tijdelijk gebruik.
Een Vlaamse culturele en gemeenschapsvormende pool
De federale regering ging akkoord met een minnelijke onteigening van het Amerikaans Theater aan de Stad Brussel in april. Zo wordt de Stad Brussel eigenaar, maar de Stad draagt de erfpacht van het gebouw over aan de Vlaamse Gemeenschap, die de invulling ervan voor haar rekening neemt. Vlaanderen heeft de ambitie om er een culturele en gemeenschapsvormende pool te maken. Het vernieuwde Amerikaans Theater zal de nodige infrastructuur krijgen om grotere muziek-, dans- en theaterproducties in de hoofdstad te ontvangen. Het geheel dient ook de werking van zowel gevestigde als nieuwe Vlaamse culturele instellingen binnen en buiten Brussel te ondersteunen.
Het Amerikaans Theater moet een plek voor Brusselaars worden, buiten het centrum en toch dichtbij. Daarbij moet ingezet worden op partnerships met lokale stakeholders. Zo ambieert het Amerikaans Theater een plek te worden waar iedere Brusselaar evenementen kan bijwonen of mee organiseren. De werking, het aanbod en de identiteit van het Amerikaans Theater zal de diversiteit van Brussel reflecteren. Ook moet het Amerikaans Theater Vlamingen bereiken die naar de hoofdstad komen om cultuur te beleven. De ligging van het Amerikaans Theater, aan de rand van Brussel, grenzend aan Vlaanderen, en de toegankelijkheid van de site, zullen daarin een belangrijke rol spelen.
Verder is het ook de bedoeling om het Amerikaans Theater te ontwikkelen tot een broedplek voor (jong) artistiek talent, een plaats waar zij kunnen creëren, leren, presenteren en kennis uitwisselen. Daarom is het belangrijk dat de omliggende wijken maximaal betrokken worden.
De renovatie van het Amerikaans Theater moet beantwoorden aan de ecologische ambities van de Vlaamse overheid. Werken met duurzame materialen en lokale aannemers en bouwbedrijven is daarbij van groot belang. Ook de gedeelde en optimale benutting van de ruimte zal deel uitmaken van het masterplan van dit nieuwe project.
Vlaams minister van Brussel Benjamin Dalle: “Al meer dan tien jaar vecht ik om het Amerikaans Theater in ere te herstellen en er een echte cultuurtempel voor Brussel van te maken. Na jaren zoeken, wroeten, onderhandelen en blijven op dezelfde nagel kloppen, ben ik verheugd dat het eindelijk gelukt is. Het Amerikaans Theater staat symbool voor de verbinding tussen Brussel en Vlaanderen. Het zal niet alleen een plek worden voor optredens, het wordt ook een thuis voor organisaties en mensen die cultuur en ontmoeting even belangrijk vinden als ik, in haar meest uiteenlopende vormen. Zo zorgen we samen met iedereen die hier mee de schouders onder wil zetten, opnieuw voor een dynamische, prikkelende invulling van deze iconische plek.”
Vlaams Minister-President Jan Jambon: “Dit akkoord heeft veel voeten in de aarde gehad, maar het Amerikaans Theater zal eindelijk weer de deuren wagenwijd openzetten voor Vlaamse cultuurbeleving in onze hoofdstad. De ambitie ligt hoog. Het vernieuwde Amerikaans Theater moet in staat zijn om de grotere muziek-, dans- en theaterproducties te ontvangen. Deze locatie moet een cultuurtempel worden die het Vlaamse culturele leven in Brussel naar een hoger niveau tilt.”
Burgmeester van de Stad Brussel Philippe Close: “Vandaag, 12 jaar nadat de VRT het gebouw verliet, ben ik heel blij aan te kondigen dat er een nieuwe culturele samenwerking zal zijn tussen Vlaanderen en Brussel. Het Amerikaans theater is een iconische plek in Brussel. De aankoop door de Stad Brussel en de samenwerking met de Vlaamse regering maakt het mogelijk om deze Vlaamse culturele pool uit de grond te stampen en een plek te maken voor Vlaamse en Brusselse artiesten.”
